Gözde Lazer Uygulamaları

LAZER GÖRMENİZİ NASIL ARTTIRABİLİR

Lazer, “mucize ışık” lazer güvenilir, kontrol edilebilir, zaman içinde denenmiş, en önemlisi göz problemlerinin bazılarında ameliyat olmadan görmenizi düzeltebilir veya mevcut görmenizi koruyup ciddi görme kaybına engel olabilir.

Lazer ile Göz ameliyatından kimler fayda görür:

Burada belirtilen durumlardan birine sahipseniz veya görmeniz düşüyorsa ve göz doktorunuz hastalığınızı lazer ile cerrahinin tedavi edebileceğini düşünüyorsa, lazer ile tedaviden fayda görebilirsiniz. Lazer, hastalığın erken evrelerinde en iyi sonucu vereceği için erken tanı ve tedavi çok önemlidir.

Lazer ile Ameliyat:

Testler lazer ile cerrahiden fayda göreceğinizi göstermişse bu işlemi ayaktan (hastaneye yatmadan) yaptırabilirsiniz. Doktorunuz ve siz, ameliyatın başarısını ve sizin rahatınızı garantilemek için işbirliği içinde hareket edeceksiniz. Lazer ile cerrahinin lazersiz cerrahiye göre, daha kolay, daha ucuz, çok az ağrılı veya hiç ağrısız olması ve işe çok daha hızlı dönüş sağlaması gibi avantajları vardır.

Aktif Yaşama Geri Dönüş

Lazer ile ameliyattan sonra büyük bir rahatlama duyabilirsiniz. Görmeniz artabilir, tam olarak düzelebilir veya mevcut görmenizin korunması sağlanabilir. Günlük aktivitelerinize saatler, günler veya haftalar içerisinde dönebilirsiniz.

 

LAZER İLE AMELİYATLA TEDAVİ EDİLEBİLEN GÖZ HASTALIKLARI

Dünyayı net bir şeklide göremediğinizde, içinde yaşamak kolay olmayabilir. Aşağıdaki resimler, belirtilen hastalıklardan birine sahipseniz lazer ile ameliyattan önce dünyanın size nasıl göründüğünü göstermektedir. Eğer bu durumlardan biri sizde varsa lazer ile ameliyattan fayda görebilirsiniz. Doktorunuz size durumunuzun hangisine uyduğunu anlatacaktır. Genellikle doktorunuz ve siz lazer ile ameliyata ne kadar erken karar verirseniz başarı şansınız o kadar yüksek olacaktır.

• Diyabetik retinopati: Diyabetin retinadaki kan damarlarına etkisi sonucu görme kaybı veya bulanıklık olabilir. Bu durum erken dönemde çoğunlukla sarı noktadaki bozuk damarlardan olan sızıntılara bağlı oluşan ödem (sıvı birikimi, şişme) nedeniyle gelişir. Bu amaçla Argon laser kullanılır ve amaç sızıntı yapan damarların yakılarak daha fazla sızmasını engellemektir.

Daha ileri evrelerde ise tıkanmış olan damarlar nedeniyle retinanın beslenemeyen bölümlerinde anormal damar oluşması söz konusudur. Bu aşamada ise lazer damarları çevreler ve hasta dokuyu yokeder. Temel amaç ani kanamalarla oluşabilecek ciddi görme kayıplarını engellemektir. Görme önce bir miktar kötüleşebilir ama genellikle aylar-yıllar içinde sabit kalır veya artar. Buna rağmen lazer tedavisi tamamlanamadan anormal damarlardan kanama oluşma riski vardır. Lazer tedavisi gerektiği halde yapılmayan gözlerde giderek anormal damarlar artar ve göz tansiyonu şiddetli bir şekilde yükselerek görme sinirini geri dönüşümsüz olarak hasarlayabilir ve ameliyattan dahi fayda görmez hale gelebilir. Hatta gözde şiddetli ağrı başlayabilir ve bunu dindirmek için bazen tek yol olarak gözün alınması gerekebilir.

• Katarakt Ameliyatından sonra: Göz içi merceğin arkasında bulunan arka kapsülün zamanla bulanıklaşmasına bağlı görmede azalma olabilir. Görme kirli bir camdan bakar gibi bulanıklaşır. YAG Lazer adı verilen lazer arka kapsülü açıp, ışığın girmesini sağlar ve görme hızla düzelebilir.
• Glokom: Görme, göz içi sıvısının anormal yüksek basıncı nedeniyle tehdit altındadır. Periferik görme azalır. Lazer (SLT: selektif lazer trabeküloplasti) gözdeki sıvının süzüldüğü delikleri büyütüp sıvının emilmesini sağlayarak görmeyi korur.
• Maküla dejenerasyonu: Sarı nokta hastalığının bazı tiplerinde retinada gelişen anormal yeni damarlar merkezi görme kaybına yol açar. Fotodinamik tedavi (PDT) adı verilen tedavide önce damardan bir ilaç infüzyonu yapılarak göz lazere hazırlanır ve sonrasında uygulanan lazer istenmeyen yeni damarları yok ederek görmeyi korur veya bazen de arttırır. Bu lazer seyrek uygulanan bir lazerdir.
• Retina yırtığı: Gözün iç tabakası olan retinada yırtık oluştuğunda görme etkilenmeyebilir veya görüntüde lekeler, ışık çakmaları, sinek uçuşmaları görülebilir. Lazer retinadaki yırtığı yapıştırarak retinanın kabarmasını engeller. Işık çakmaları zamanla yok olur, lekeler ve sinek uçuşmaları ise zamanla azalır.
• Retina damar tıkanıklığı: Retinal damar tıkanıklığı kanama ve sıvı sızdırması sonucu gözde ciddi görme kaybı yaratır. Lazer, sızan sıvıyı azaltır, istenmeyen yeni damar oluşumunu önler ve göz içi kanamalarının oluşmasını engelleyip, görmeyi arttırabilir.

LAZER NEDİR?

Lazer ışığı nasıl kullanılır: Doktorunuz hasta dokuya ve bölgeye uygun dalga boyunu (rengi), enerjiyi, uygulama süresini ve lazer ışığının büyüklüğünü ayarlar. Lazer yırtıkları yapıştırmaya, kanamayı durdurmaya, küçük açıklıklar yaratmaya veya çok ince dokuları buharlaştırmaya yarar.

Lazer ışığı nedir: Lazer ışığı görünebilir ışık spektrumunda veya bu spekturuma çok yakındır. Tek bir dalga boyundadır, tüm enerji birlikte ve tek bir yönde çalışır. Bu tek bir noktaya odaklanabileceği ve cerrahide kullanılabileceği anlamına gelir. Lazer ışık kaynaklı ısı veya pek çok küçük enerji dalgası ile çalışır. Lazer ışığı çok kesin olarak kontrol edilebildiği için güvenli ve güvenilirdir.

Radyasyon: Bazı insanlar lazer ışığı ile radyasyonu birbirine karıştırır ama bunlar aynı değillerdir. Lazer ışığı X-ray, kozmik dalga, gama ışını veya diğer tipte radyasyon içermez. Lazer ışığı normal görülebilir ışık spektrumunda veya ona çok yakındır ve zararsızdır.

LAZER GÖRMENİZE NASIL YARDIM EDER

Normal ışık spekturumundaki renkler göze değişik dalga boylarında girdikleri için ulaştıkları yerler de biraz farklılık gösterir. Fakat lazerde tek bir dalga boyu seçildiği için problemli bölgeye tam olarak odaklanılabilir.

Göz nasıl görünür: Normal ışıklar: Normal görünebilir ışık spekturumu göze pupilden (göz bebeği) girer, lens tarafından odaklanır ve retina üstüne düşer. Tüm renklerin dalga boyları ayrıdır ve dolayısıyla düştükleri yerler biraz farklılık gösterir. Dolayısıyla normal ışık lazere oranla daha az odaklanır.

Fotokoagülasyon Lazerleri

Argon lazer, yırtıkları, sızıntıları yapıştırmak için veya iriste açıklık oluşturmak için kullanılır. Lazer gitmesi gereken yere diğer dokulara zarar vermeden ulaşır.

Argon: Hem mavi hem yeşil ışık oluşturur. Maküler retinanın tedavisinde yeşil ışık daha yararlıdır. Mavi genellikle filtre edilir ve böylece iç retinaya hasar vermesi önlenir.

Kripton: Kırmızıdır. Vitreusu geçer, hemoraji tarafından emilmez, derin retinadaki pigmentlere ulaşır ve burada emilir.

Lazer ışığı ısıya çevirir (fotokagülasyon) veya ince açıklıklar yaratır (fotodisruption). Doktorunuz sizin için en iyi olan lazeri kullanacaktır.

Fotodisruption Lazer

Yag lazer, hızlı, ince enerji patlamaları ile gözde ince açıklıklar yaratır.

Yag: Gözün ön kısmındaki problemlerde kullanılır (iris, arka kapsül, vitreus). Görünebilir ışık spekturumuna yakındır.

DİYABETİK RETİNOPATİ

Şeker hastası iseniz diyabetik retinopatiniz olabilir. Eskiden olduğu kadar rahat okuyamamaya başladığınızda kendinizi sınırlanmış ve çaresiz hissedebilirsiniz. Ne mutlu ki, lazer ile tedavi görmenizi düzelterek veya muhafaza edip daha ileri ciddi görme kaybını engelleyerek bağımsızlığınızı size geri verebilir. Diyabet retinal damarların anormal olarak gelişmelerine ve sızıntı yapmalarına yol açarak retinal kanamalar, eksüdalar ve sıvı birikimine neden olur.

Diyabetik retinopatinin 3 evresi vardır. Erken background evre (cerrahi gerekli değildir); ileri background ve proliferatif evre (cerrahi gereklidir.) Eğer lazer ile cerrahiye gerek duyulursa birkaç seans gerekebilir. Haftalar veya aylar içinde görmeniz düzelir veya korunur.

Erken diabetik retinopati: Görme normaldir ve ağrı yoktur. Retinayı besleyen küçük damarlardan sızıntı, küçük kanamalar ve lipid eksüdalar görülür. Maküla hafifçe etkilenebilir. Göz muayenesi ve flöresein anjiografi yapılır.

Orta düzey diabetik retinopati: Bu ileri evrede damarlar maküler dokuya sıvı sızıntısı yaparlar ve diğerleri kan taşımayı tamamen bırakırlar. Retina bataklık gibi bir hale gelir ve görme bulanıklaşır. Göz muayenesi ve flöresein anjiografi yapılır.

Proliferatif diabetik retinopati: Görme normal veya çok ciddi şekilde şekilde azalmış olabilir. Anormal yeni damarlar retinada ve vitreusa doğru gelişerek retina dekolmanı, vitreus hemorajisi ve körlüğe neden olurlar. Lazer sadece erken evrede kullanılabilir. Daha ileri evrede cerrahi gerekmektedir. Göz muayenesi, flöresein anjiografi, göz ultrasonu yapılır.

Bu evrede cerrahi gerekmez. Fakat anjiografi yapmak gerekir. Flöresein boyası kolunuzdan enjekte edilir. Alınan fotoğraflar sıvı sızıntısı ve ya iskemi olup olmadığını gösterir. Doktorunuz tekrar kontrole ne zaman gelmeniz gerektiğini söyleyecektir.

Sadece 1-2 saat süren ayaktan muayene gereklidir. Günlük aktivitelerinizi kısıtlamaz. Fakat önemli olan kontrollere düzenli olarak gelmenizdir.

Doktorların çoğu genellikle yeşil argon lazer ile fokal veya panretinal lazer yapmayı tercih ederler. Lazer bataklık gibi olan retinayı kurutur ve görmenizi düzeltir veya korur.

Bu ayaktan yapılan müdahale ağrısızdır. Günlük aktivitelerinizi etkilemez. Görmeniz düzelir veya korunur. Doktorunuz kontrole ne zaman gelmeniz gerektiğini söyleyecektir.

Risk: nadir de olsa yakın görme azalması yapabilir.

Doktorunuz binlerce spot atım gerektiren, argon ile panretinal fotokoagülasyon yapmayı hedefleyecektir. Bu hastalığın ilerlemesini engellemeye yöneliktir. Lazer tedavisi ciddi görme kaybı riskini düşürebilir. Bir veya birkaç ayaktan muayene seansı ile görmeniz artabilir veya korunabilir. Doktorunuz kontrole ne zaman gelmeniz gerektiğini söyleyecektir.

Risk: Lazer ile tedavi işe yaramazsa vitroretinal cerrahi gerekmektedir.

KATARAKT CERRAHİSİ SONRASI

Katarakt ameliyatından aylar veya yıllar sonra görmeniz yeniden bulanıklaşabilir. Lazer sıklıkla mükemmel görme düzelmesi sağlar. Arka kapsül (göz içi merceğinin arkasında) opaklaşınca, lazer ile küçük bir delik açılır. Genellikle görme dramatik olarak düzelir.

Görme problemi

Katarakt cerrahi olarak alınıp yerine göz içi mercek arka kapsül önüne, ondan destek olacak şekilde yerleştirilir. Daha sonra zamanla arka kapsülün kesifleşmesi ışığın retinaya ulaşmasına ve net görmeye engel olur.

Lazer

Yag fotodisruptive lazer ile küçük bir açıklık oluşturacak şekilde arka kapsül açılır. Bu açıklık ışığın bir engele uğramadan geçmesini ve görmenin düzelmesini sağlar. Lazer, cerrahiye göre göz açılmadığı, iğne, dikiş kullanılmadığı, enfeksiyon riski ve hastaneye yatış olmadığı için daha avantajlıdır.

Sizin Hissedecekleriniz

Sadece topikal anestezi ile ağrısız ve kısa bir işlem ile görmesi düzelen bir insanın rahatlamasını ve neşesini hissedeceksiniz. Göz tansiyonunuzu kontrol ettirmeniz gerekecektir. Doktorunuz size kontrol zamanını söyleyecektir.

Risk: Lazer göz içi merceğe denk gelebilir (genellikle bu görmeyi etkilemez); retina dekolmanı gelişebilir. (%1 oranında).

GLOKOM

Lazer özellikle 40 yaş üzerindeki hastalarda, glokoma bağlı ciddi görme kayıplarını önleyebilir. Açık açılı glokom kronik, normal veya total körlüğe giden progresif görme kaybı ile gidebilen bir hastalıktır. Kapalı açılı glokom akuttur, bloke olan sıvı ani göz içi basınç yükselmesine, ciddi ağrı ve kalıcı görme kaybına yol açabilir. Lazer basıncı düşürüp, ağrıyı azaltır ve görmeyi korur. İkinci tedavi gerekebilir.

Görme problemi

Açık açı: Sıvı gözden dışarı drene olamaz. Göz basıncı yükselir ve kademeli olarak optik sinir lifi hasarı ve görme kaybı oluşur.

Kapalı açı: İris ve kornea arasındaki drenasyon açısı daralır veya kapanır. Sıvı drene olamaz ve basıncın yükselmesine neden olur. Görme saatler – günler içinde hızlıca azalır.

Lazer

Açık açı: İlaçlar ile basınç kontrol edilemediğinde, trabeküler ağı açmak için argon lazer kullanılır.

Kapalı açı: Basıncı düşürmek için ilaç verilir, daha  sonra argon lazer ile iriste küçük açıklıklar oluşturulur.

Sizin Hissedecekleriniz

Açık açı: Tedavi ağrısızdır. Basınç o gün veya yakın sürede kontrol edilir. Aktivite sınırlaması yoktur. İlaca kontrole kadar devam edilir.

Risk: Glokom kontrol altına alınamayabilir.

Kapalı açı: Tedavi genellikle ağrısızdır. Basınç o gün veya yakın sürede kontrol edilir. Görme korunabilir. Normal aktivitelerinizi yapabilirsiniz. Kontrole kadar ilaca devam edilmelidir.

Risk: Hafif kanama, genelde ilk gün kaybolur.

MAKULA DEJENERASYONU

Maküler dejenerasyon 50 yaşın, özellikle 70 yaşın üzerindeki insanlarda her iki gözü de etkileyen (nadiren eş zamanlı olarak) bir hastalıktır. Santral görme ve renkli görme bozulabilir. Hala lazer ile tadavinin mümkün olduğu erken evrede kendinizi test ettirin. Lazer bu durumda yardımcı olabilirken cerrahi olamaz. Maküler dejenerasyonun doğal gidişi yakın görmenin kaybıdır. Lazer bu durumdaki bazı hastalara görme düzelmesi veya korunması şansını sunmaktadır.

Görme problemi

Retinada, maküla altında yeni anormal damarlar oluşur ve sıvı ve lipid sızıntısı meydana gelir. Bu sızıntılar retinayı yukarı kaldırarak, keskin görmeyi (foveada lokalizedir) ve renkli görmeyi tekiler. Bu gri ve bozulmuş bir görüntüyle sonuçlanır.

Test

Florescein anjiografi, Amsler grid (görmenin nerede keskin nerede bozuk olduğunu belirlemek için) ve Optik Koherens Tomografi (OCT). Testler lazerden fayda görebileceğinizi gösterirse, tedavi planlanır.

Lazer

Anjiografi, lazer tedavisinin sizin için endike olup olmadığını ve ne tip bir tedavinin en iyisi olacağını gösterir. Doktorunuz argon veya PDT lazer ile kan damarlarını yakarak sızıntıyı engeller. Birkaç kere tedavi gerekebilir.

Sizin Hissedecekleriniz

Argon Lazer: Kısa, ayaktan bir müdahaledir. Ağrısızdır. Aktif hayatınızı etkilemez. Gelişmeler 2 hafta içinde görülebilir. Doktorunun kontrol tarihini söyleyecektir. Ayrıca tedavi sonucunu görmek için bir kontrol anjiografisi çekilmesi gerekecektir.

PDT: Öncesinde ilaç infüzyonu yapıldığından 48 saat süreyle gözleriniz ve cildiniz güneşe ve şiddetli ışığa maruz kalmamalıdır. Bu nedenle PDT tedavisi planlanan kişiler 2 gün süreyle dışarı çıkmazlar, özel bir gözlük kullanırlar ve uzun kollu kapalı giysiler giyerek güneşten korunmalıdırlar.

Risk: İşe yaramayabilir, ani kanamaya ve görmede daha da düşmeye neden olabilir.

RETİNADA YIRTIK

Retinal yırtık her zaman oluşabilir. Aniden tek gözünüzde lekeler, sinek uçuşması, ışık çakması oluşabilir. Hemen gözünüzü muayene ettirmelisiniz ki yırtık altından sıvı girip retina dekolmanına neden olmasın. Erken lazer tedavisi, aktivitelerinize en kısa sürede dönmenizi sağlar.

Görme problemi

Retinada atnalı şeklinde bir yırtık, küçük damarların yırtılarak vitreye kanamaya neden olabilir. Tedavi edilmezse, yırtık retina dekolmanına neden olarak cerrahi gerektirebilir.

Lazer

Doktorunuz lazer fotokogülasyon ile yırtık kenarına birkaç sıra lazer ile kapatarak retina dekolmanı oluşmasını engellemeyi amaçlar. Bu ayrıca sinek uçuşmalarının artmasını da engeller.

Sizin Hissedecekleriniz

Bu kısa müdahale hemen her zaman başarılıdır. 2-3 hafta için aşırı aktivitelerden kaçınmanız gerekse de bu süre sonunda normal yaşamımıza dönebilirsiniz. Doktorunuz kontrol tarihini söyleyecektir. Sinek uçuşmaları geçmeyebilir (diğer semptomlar geçer).

RETİNA DAMAR TIKANIKLIĞI

Eğer orta veya ileri yaşta iseniz, kan basıncınız yüksek ise, ve yeni oluşan tek taraflı görme kaybınız varsa, retinal ven tıkanıklığı gelişmiş olabilir. Geç evrelerinde bile, lazer bu hastalığın komplikasyonlarını tedavi edebilir. Çok erken evrelerde tedavi gerekmese de düzenli kontroller şarttır.

Görme problemi

Retinal damar sıvı ve kan ile tıkanır. Damar yakınında retinal kanamalar, makülada ödem ve anormal yeni damar oluşumu görülebilir (neovaskülarizasyon). Gözün ön kısmında da damarlar oluşursa neovasküler glokom gelişebilir.

Lazer

Görme ve basınç için testler yapılır. Sonuçlar belli aralıklarla değerlendirilir. Yeni oluşan bir şey yoksa cerrahi gerekmez. Varsa lazer planı yapılır. Lazer maküler ödem için grid şeklinde veya yeni oluşan damarların bölgesine yapılır.

Sizin Hissedecekleriniz

Lazer sıvıyı kurutup, yeni damarları yakar ve görmeyi düzeltir. Ayaktan yapılan kısa bir işlemdir. Günlük aktivitelerinize hemen dönebilirsiniz. Doktorunuz kontrol tarihini söyleyecektir. Risk: Görme düzelmeyebilir.

Lazerin geçmişi, bugünü ve geleceği

Lazer göz üzerinde 1970’lerden beri kullanılmaktadır. Günümüzde diyabetik retinopati, glokom, maküler dejenerasyon, retinal yırtık, retinal ven tıkanıklığı tedavisinde ve katarakt cerrahisi sonrası oluşan arka kapsül kesifliğinin açılmasında kullanılmaktadır. Halen kırma kusuru düzeltilmesi için de kullanılmaktadır.